Vooral na vakanties en andere pauzes krijgen we de vraag hoe een instrument schoon gemaakt kan worden. Voor de blaasinstrumenten vonden we onderstaande tekst, die goed weergeeft hoe een instrument veilig en goed kan worden schoongemaakt.

U zult meer en langer plezier aan uw instrument beleven, als u de volgende tips in acht neemt.

Minstens éénmaal in de twee maanden dient het instrument inwendig schoongemaakt te worden!

Het beste kunt u hiervoor lauw-warm water gebruiken met een beetje vloeibaar reinigingsmiddel b.v. Dreft of Badedas (gebruik nooit kokend water en/of soda).

Leg het instrument ongeveer dertig minuten in het water, (b.v. in bad of plastic bak) en spoel dan het instrument goed uit met schoon stromend water. Gebruik een wisser (liefst een met spons uiteinde om beschadiging in het instrument te voorkomen) om het instrument van binnenuit schoon te maken. Deze kan door het hele instrument gehaald worden. Haal hiervoor eerst de ventielen eruit en buizen uit het instrument. Doe de wisser door de leadpijp (smalle pijp waar het mondstuk op geplaatst wordt) en haal deze er bij het eerste ventiel weer uit. Vervolgens hetzelfde via de beker. De wisser komt er nu bij het 3^de ventiel uit. Afzonderlijke buisjes van 1^e, 2^e en 3^e ventiel kunnen ook met de wisser schoongemaakt worden.

Inwendig schoonmaken: Voor het schoonhouden van de ventielen draait u eerst de ventieldoppen aan de onderkant eraf. Draai de ventielen los en leg ze op volgorde neer. De meeste ventielen zijn genummerd, 1-2-3.

Veeg de ventielen goed af met een doek die niet pluist of vezeltjes achter laat. Voor het poetsen van de binnenkant van de ventielhuizen bestaan speciale borsteltjes. Maar u kunt dit ook doen door een doek om een stukje rond hout ter grootte van een potlood te draaien en daarmee door het ventielhuis heen en weer te wrijven. Bij het in elkaar zetten van de ventielen gebruikt u een paar druppeltjes ventielolie. Gebruik alleen ventielolie!

Onderhoud van de trigger/pompen:  Eén van de meest voorkomende reparaties is dat de pompen/triggers niet meer schuiven. Dit euvel kan verholpen worden door iedere keer voordat u begint te spelen, de pompen/triggers allemaal een keer op en neer te bewegen. Indien u merkt dat de pompen/triggers niet goed meer lopen, kunt u ze met speciaal pompenvet insmeren.

Gebruik geen vaseline, want bij hoge temperatuur drijft het weg en bij lage temperatuur stolt het. Gebruik voor de triggerpompen dun vet met key oil (geen ventielolie! –> gevolg bij onvoldoende gebruik zitten ze mmurvast!).

Nadat u hebt gespeeld moet het instrument afgeveegd worden. Vooral de plaatsen waar het instrument met de handen of speeksel in aanraking komt. Transpiratie en speeksel tasten het materiaal erg aan. Hiervoor zijn speciale poetsdoeken verkrijgbaar. Voor verzilverde instrumenten is dat een doek die met poetsmiddel geïmpregneerd is. Laat ook eens van tijd tot tijd het koffer open staan zodat het instrument kan drogen.

Het mondstuk

Het mondstuk is voor de toonvorming een zeer belangrijk onderdeel en vereist daarom veel aandacht. Het mondstuk kunnen we schoonmaken met een zeemleren lapje of een zakdoek. Eens per maand spoelen we het uit in lauwwarm water, niet te warm, het mondstuk gaat anders vervormen en is dan waardeloos voor gebruik. Door het spoelen lost achtergebleven aanslag op (bron van bacteriën) en deze kan dan met een kleine tandenborstel verwijderd worden. De baan waar het riet tegenaan komt en de binnenzijde van het mondstuk mogen niet beschadigen. Geen scherpe voorwerpen gebruiken voor het schoonmaken. Na het spelen het riet afdrogen tussen duim en wijsvinger en vlak opbergen in een rietetui of een Reedgard (niet op het mondstuk laten zitten). Het riet houdt wanneer het op deze wijze wordt op- geborgen, langer de juiste vorm en spanning. Rieten nooit los in de koffer laten slingeren. Zorg altijd dat je enige rieten in voorraad hebt. Een beschadigd riet is waardeloos en kan weggegooid worden zoals ook een langdurig bespeeld riet zijn veerkracht verliest en vervangen moet worden (bij regelmatig spelen om de drie á vier weken). Het mondstuk altijd zo opbergen in de koffer dat de rietbaan niet kan beschadigen. Wikkel het in een doek of een washandje en berg het op in een apart vakje in de koffer. De beschermkap van het mondstuk nooit te stevig op het mondstuk plaatsen. De tip van het mondstuk kan beschadigen. Extra aandacht als het riet niet op het mondstuk zit. Regelmatig alle draaipunten controleren en losse assen en/of schroeven vastdraaien. De draaipunten spaarzaam smeren met dunne olie. Overtollige olie direct verwijderen en geen olie morsen op de polsters. Stof en vuil verwijderen met een zachte doek en tussen de kleppen en assen met een zacht kwastje. Na het spelen met een zachte doek de vingerafdrukken verwijderen. Mocht het instrument problemen gaan vertonen, raadpleeg dan altijd de docent of een reparateur. Ga nooit zelf aan instellingen draaien of kleppen verbuigen.

Algemeen

Voor het schoonmaken van instrumenten zijn verschillende wissers verkrijgbaar, ook in grootte. Het mondstuk steeds voorzichtig in de mondstukbuis zetten en er nooit met de hand op slaan. Berg geen losse onderdelen zoals pupiters en dergelijke in het koffer op, of er moet een aparte opbergruimte voor zijn.

Eet of drink nooit onder het spelen. Zorg voor een schone mond alvorens te gaan spelen.

Houd het mondstuk zowel inwendig als uitwendig goed schoon.

“Repareer” in geen geval uw instrument zelf. Laat dat aan de vakman over. Overleg dat met het bestuur op de verenigingsavond.